ERASMUS+ Sport 2019

Fair Coaching: Respect to Train

Άρθρο του Λεωνίδα Καραΐσκου (Προέδρου ΚΕΑ Ευ Αγωνίζεσθαι)

KEA Ευ Αγωνίζεσθαι (Εταίρος Erasmus+SportA: Fair Coaching)

Γενικοί στόχοι του προγράμματος Fair Coaching

Προώθηση του σεβασμού και των αξιών μεταξύ προπονητών (επαγγελματικών ομάδων αλλά και ακαδημιών) ενάντια σε σεξιστικές, βίαιες συμπεριφορές και σε διακρίσεις, ώστε να εξασφαλιστεί ένα υγιές και εμπνευσμένο αθλητικό περιβάλλον για επαγγελματίες και νέους αθλητές.

Ειδικοί στόχοι

Προώθηση μιας ευρείας συνειδητοποίησης μεταξύ των προπονητών επαγγελματικών ομάδων και ομάδων ανάπτυξης, θεατών, αθλητών και οικογενειών των αθλητών σχετικά με τις αθέμιτες και διακριτικές συμπεριφορές κατά την προπονητική διαδικασία προς όλους τους αθλητές και ιδιαίτερα τους νεαρούς αθλητές καθώς είναι η κατηγορία που επηρεάζεται πιο πολύ

Υποστήριξη ερασιτεχνικών και επαγγελματικών αθλητικών σωματείων, ομοσπονδιών, ενώσεων και οργανισμών για την ανάπτυξη πολιτικής και σχεδίου δράσης για την πρόληψη και αντιμετώπιση αυτών των συμπεριφορών και την υιοθέτηση δεσμευτικών ευρωπαϊκών κωδίκων συμπεριφοράς και δεοντολογικών κατευθυντήριων γραμμών στο κοουτσάρισμα και τη προπόνηση.

Ενίσχυση δυνατοτήτων, εργαλείων και υποστήριξης των αθλητών και συγκεκριμένα των νεαρών αθλητών ώστε να αναφέρουν τυχόν επεισόδια διακρίσεων, κακοποίησης ή βίας που υιοθετήθηκαν από προπονητές

Διάδοση καλών παραδειγμάτων καθοδήγησης και σεβασμού, καθώς και μια ομότιμη καθοδήγηση ανάμεσα σε μαρτυρίες και αθλητές, επαγγελματίες και λαϊκούς, ώστε να αυξήσουν την ευαισθητοποίησή τους, τον ακτιβισμό,  και την αναφορά αυτών των θεμάτων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Εν αρχή, η επικοινωνία

Στον Ευρωπαϊκό αθλητικό χάρτη, υπολογίζεται ότι πάνω από 9 εκατομμύρια προπονητές αυτή τη στιγμή κατευθύνουν παιδιά κάθε ηλικίας είτε ως επαγγελματίες προπονητές είτε ως εθελοντές του αθλητικού κινήματος αφού στην Ευρώπη, λιγότερο στην Ελλάδα, είναι αρκετά διαδεδομένη η προσφορά εθελοντισμού σε όλους τους τομείς εκπαίδευσης νέων ανθρώπων.

Η σχέση προπονητή και αθλητή ξεκινά από τη πρώτη ημέρα επικοινωνίας τους και είναι μια σχέση μοναδική που μπορεί να συμβαίνει τη παρούσα χρονική στιγμή αλλά τα αποτελέσματα αυτής της σχέσης να έχουν αναγωγή στο κοντινό ή μακρινό μέλλον αφού τα θετικά ή αρνητικά βιώματα των αθλητών μπορούν να καθορίσουν ως ένα βαθμό και μέρος της ενήλικης ζωής τους, όταν εκείνοι κληθούν να ηγηθούν σε οικογενειακό ή εργασιακό περιβάλλον.

Ο ρόλος των προπονητών στη διόρθωση, βελτίωση και καθοδήγηση των αθλητών όχι μόνο εμπλουτίζει την κινητική και αθλητική νοημοσύνη των αθλητών και αθλητριών, αλλά και επηρεάζει την προσωπικότητά τους, το επίπεδο συναισθηματικής τους νοημοσύνης και τον αξιακό τους χάρτη για τον αθλητισμό και τη ζωή

Όλη αυτή η επικοινωνία των δυο πλευρών -προπονητή και αθλητή- γίνεται λεκτικά και μη λεκτικά. Τα λόγια, οι λέξεις που χρησιμοποιούν οι προπονητές στην επικοινωνία όσο και να μας φαίνεται παράξενο  καταλαμβάνουν το μικρότερο μέρος της ανθρώπινης επικοινωνίας. Τη μεγαλύτερη βαρύτητα έχει η επικοινωνία «χωρίς λόγια». Η εντύπωση που μας προκαλεί ένα μήνυμα εξαρτάται μόλις κατά 7% από τις λέξεις που περιέχει, σύμφωνα με τον διακεκριμένο καθηγητή Ψυχολογίας Albert Mehrabian. To υπόλοιπο μήνυμα «περνάει» κατά 38% φωνητικά, δηλαδή μέσα από τον τόνο και τις διακυμάνσεις της φωνής, και κατά 55% μη λεκτικά, δηλαδή μέσα από τη γλώσσα του σώματος. Η διαπίστωση του διακεκριμένου ψυχολόγου είναι γνωστή και ως ο κανόνας «7% – 38% – 55%».

Ας φανταστούμε μια ακραία και απευκταία εικόνα έναν προπονητή αγώνα ποδοσφαίρου μικρών ηλικιών να μη μπορεί να ελέγξει ούτε τα λόγια, ούτε το ύφος της φωνής του (να ουρλιάζει προς αθλητές ή παράγοντες του αγώνα). Ακόμα και η  γλώσσα του σώματός του να είναι αποκλίνουσα (δείχνοντας δυσαρέσκεια, ειρωνεία, ασέβεια). Μια ισχυρή απειλητική εικόνα με βασικούς αποδέκτες νέους και νέες. Ασφαλώς αυτό δεν υφίσταται μόνο στο πλαίσιο φαντασίας αφού όλοι μας ως θεατές έχουμε ζήσει ανάλογες εμπειρίες όχι μόνο από προπονητές ποδοσφαίρου αλλά και άλλων  αθλημάτων.

Πόσο τέτοιες συμπεριφορές μπορούν να θεωρηθούν βοηθητικές στην εκπαίδευση νέων ανθρώπων και πόσο αυτός ο τρόπος να είναι το ισχυρότερο εφόδιο στη φαρέτρα ενός προπονητή, στη φαρέτρα ενός εκπαιδευτή ώστε να οδηγήσει και εμπνεύσει τους νέους σε καλές αθλητικές αποδόσεις. Πόσο όλα αυτά τα παραπάνω να έχουν τη δύναμη να επαναφέρουν τα παιδιά στην αθλητική απόδοση και όχι να τα τρομάζουν λειτουργώντας σε καθεστώς φόβου και άγχους. Πόσο μπορεί να διαιωνίζεται μια τέτοια συμπεριφορά και πόσο μπορεί να γράψει στον σκληρό δίσκο ενός νέου παιδιού τέτοια συμπεριφορά. Κάπως έτσι ο αθλητισμός χάνει την αξία του και τα οφέλη γίνονται ανάρπαστα ειδικά  αν οι άνθρωποι που απευθυνόμαστε βιώνουν τραυματικές εμπειρίες στη κοινή ζωή τους στους αγωνιστικούς χώρους.

Είναι χρήσιμη μια εκπαίδευση των προπονητών τέτοιου επιπέδου. Εκπαίδευση όχι μόνο για τους προπονητές που ηγούνται αλλά και τους αθλητές που δέχονται ώστε να μάθουν να κρίνουν συμπεριφορές και να κάνουν τις επιλογές τους προσφέροντάς όχι μόνο ένα σύγχρονο ελεύθερο περιβάλλον μάθησης αλλά και κοινωνικά εργαλεία  που θα διαιωνίζουν τις καλές πρακτικές στις οικογένειές τους αργότερα ως ενήλικα μέλη.

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Fair Coaching στο πλαίσιο του Erasmus +Sport σκοπεύει να θέσει το ζήτημα της χρήσης αναρμόζουσων, ακατάλληλων και επιθετικών συμπεριφορών από τους προπονητές και τους εκπαιδευτές που υιοθετούν αυτές τις μεθόδους, παρερμηνεύοντας το ρόλο  και την επικοινωνία του ρόλου. Προτίθεται επίσης να δημιουργήσει ένα πλαίσιο εκπαίδευσης των εμπλεκομένων διαδίδοντας πολιτισμό σεβασμού στον αθλητικό τομέα και στη κοινωνία.

Η εναρκτήρια συνάντηση του προγράμματος

Το kick off meeting του Fair coaching είχε προγραμματισθεί στη Μπολόνια στην έδρα της Ιταλικής Λίγκας του βόλεϊ που είναι και ο coordinator του φιλόδοξου εκπαιδευτικού προγράμματος. Εξαιτίας του γνωστού αποκλεισμού, από τον κορονοιό που θερίζει, η πρώτη δια ζώσης συνάντηση μετατράπηκε σε ψηφιακή μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας που φιλοξένησε όλους τους ευρωπαϊκούς φορείς που συμμετείχαν:

ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ ΤΟΥ FAIR COACHING

Lega Pallavolo Serie A – Italian National Volleyball League (Italy)

ASSIST – Associazione Nazionale Atlete (Italy)

Alice Milliat Association – FAMI (France)

Fare Network (Netherlands)

K E A  – Fair Play CODE Hellas (Greece)

Serbian Rugby League Federation (Serbia)

Girls In Sport (Sweden)

Finnish Coaches Association (Finland)